Δυστυχώς η ζωή μας σήμερα περιβάλλεται από το άγχος και την πίεση. Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως το άγχος μπορεί να αλλάξει τη ζωή του ατόμου ριζικά. Λόγω άγχους είναι πιθανόν κάποιος να βιώσει συναισθήματα άρνησης, απαισιοδοξίας και ήπιας μέχρι και σοβαρής κατάθλιψης. Επίσης μπορεί να κλονιστεί η αυτοπεποίθηση του, να αναπτύξει ανησυχίες και φοβίες και να γίνει εσωστρεφής και να μην εκφράζεται. Στην εμφάνιση του άγχους συμβάλλουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να είναι προσωπικοί, οικογενειακοί, κοινωνικοί καθώς και εργασιακοί.
Λόγω του ότι η εργασία και το εργασιακό περιβάλλον αποτελούν για την πλειονότητα των ανθρώπων μέσο και πεδίο προόδου, και επειδή είναι ένα είδος απόδειξης μιας ανελικτικής σταδιοδρομίας και καταξίωσης, πολλοί είναι αυτοί που παρουσιάζουν άγχος στην εργασία. Το άγχος αυτό οδηγά στην απορύθμιση του εργαζομένου με συνέπεια να έχει οργανικές, πνευματικές και ψυχικές εκδηλώσεις. Επιπρόσθετα, τεράστια αρνητική συνέπεια είναι και η μειωμένη εργασιακή απόδοση.
Στρεσογόνοι παράγοντες για εργαζόμενους που απασχολούνται σε Επιχειρήσεις ή Οργανισμούς
Διάφορες αλλαγές στην οργάνωση, στη δομή και στους στόχους της επιχείρησης, αποτελούν παράγοντες πρόκλησης άγχους για τους εργαζομένους Μπορεί να φοβούνται για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις και αυτό να τους δυσκολεύει στο να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.
Μεγάλο αρνητικό ρόλο παίζει και η έλλειψη ενημέρωσης των εργαζομένων από τη Διεύθυνση, όπου γεννιέται η αίσθηση της απομόνωσης και της αδιαφορίας, η υποχρέωση λειτουργίας με νέους κανονισμούς, οι διαταραγμένες σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων, ο ανταγωνισμός, η υπονόμευση και οι διαμάχες. Όλα αυτά προκαλούν σύγχυση και απογοήτευση. εκνευρίζουν, αναστατώνουν, καταστρέφουν τη συνεργασία, τη γαλήνη και την οργάνωση. Δεν υπάρχει ηρεμία, ούτε συναδελφικότητα αλλά ούτε και το αίσθημα της αλληλεγγύης. Επίσης η έλλειψη ενημέρωσης προκαλεί και διαφορετική αντίληψη στον κάθε εργαζόμενο για τους σκοπούς και τον τρόπο λειτουργίας του Οργανισμού. Έτσι αρχίζουν οι ηθικές και ιδεολογικές διαφορές και η εντύπωση της άδικης μεταχείρισης.
Συχνά η υποχρέωση του υπαλλήλου να υπηρετήσει ή να προωθήσει σκοπούς, υπηρεσίες ή προϊόντα που τα θεωρεί ξένα ή υποδεέστερα προς τη δική του άποψη καταπιέζουν την προσωπικότητά του ατόμου και δημιουργούν διλήμματα και συνειδησιακές συγκρούσεις
Είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο ο υπάλληλος να πρέπει να υλοποιήσει ή να επιβλέψει αποφάσεις της διοίκησης, για τις οποίες δεν είχε καν γνώση προηγουμένως, ή ακόμα χειρότερα δεν του ζητήθηκε η γνώμη του, ή μπορεί να θίγουν τους συναδέλφους του (π.χ. να πρέπει να απολύσει κάποιον). Εξίσου οι αλλαγές στην εργασία όπως η προαγωγή, η υποβάθμιση, η μετάθεση, η απόλυση, η πρόσληψη σε άλλη επιχείρηση, οι υποχρεώσεις της νέας εργασίας, οι λανθασμένες επαγγελματικές προσδοκίες, η ανάθεση νέων καθηκόντων και η ανάληψη υποχρεώσεων, για τις οποίες ο εργαζόμενος θεωρεί ότι δεν έχει εκπαιδευτεί ή ότι είναι πέρα από το δικό του αντικείμενο εργασίας, δημιουργούν αναστάτωση και αυξημένο άγχος.
Η έλλειψη προοπτικών και ευκαιριών δεν προωθεί τη βελτίωση. Ο ρόλος που διαδραματίζει και η θέση που κατέχει ο κάθε εργαζόμενος στον Οργανισμό αντικατοπτρίζονται και από τον όγκο και τη δυσκολία της δουλειάς του ατόμου και εάν ξεπερνούν τις ικανότητες και τις δυνατότητες του, αυτό προκαλεί αγωνία και ανησυχία.
Στρεσογόνοι παράγοντες για ιδιώτες
Ένα μεγάλο μείον που αντιμετωπίζουν οι ιδιώτες είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις της εργασίας τους – που είναι πάρα πολλές – και στην ικανότητά να τις διαχειριστούν για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Επίσης, κάποτε πρέπει να αντεπεξέλθουν με εξαντλητικά ωράρια. Αντιμετωπίζουν την αγωνία και το άγχος αν θα τα βγάλουν πέρα οικονομικά, εάν θα έχουν αρκετή δουλειά και γενικότερα εάν θα «επιβιώσουν» στη σημερινή κρίση.
Έχουν όλες τις ευθύνες για να διαφημίσουν, να προωθήσουν, να λειτουργήσουν όλα αυτά που σε άλλες Επιχειρήσεις ή Οργανισμούς τις μοιράζονται διάφορα άτομα μεταξύ τους.
Γενικοί στρεσογόνοι παράγοντες
Το εργασιακό περιβάλλον καθ’ αυτό μπορεί να προξενεί ευχαρίστηση ή άγχος. Η ασχήμια των χώρων και των αντικειμένων μπορεί να προκαλεί αποστροφή και δυσφορία. Η έκθεση σε ενοχλητικούς φυσικούς παράγοντες, όπως ο θόρυβος, ο ανεπαρκής ή υπερβολικός τεχνητός φωτισμός, το κρύο, η ζέστη, οι οσμές, κουράζουν και ανησυχούν. Η κακή εργονομία των θέσεων εργασίας, των οργάνων και των μηχανών αποτελούν πηγή ενοχλήσεων. Η έκθεση σε κινδύνους προκαλεί φόβους και ανασφάλεια.
Το μεταβαλλόμενο ωράριο εργασίας με συχνές αλλαγές της περιόδου εργασίας από ημέρα σε νύχτα προκαλεί διαταραχές ύπνου και άλλες οργανικές εκδηλώσεις. Το ίδιο συμβαίνει με τα εξαντλητικά ωράρια χωρίς διαλείμματα αλλά και τις συχνές υπερωρίες.
Συμπτώματα
Το άγχος προξενεί εμφανείς οργανικές εκδηλώσεις και διαταραχές της συμπεριφοράς. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κατάχρηση οινοπνευματωδών και καπνού, τα άτομα παρουσιάζουν χαμηλό βαθμό αυτοεκτίμησης, έλλειψη ενθουσιασμού, φτωχά κίνητρα, και σημειώνονται απώλειες ωρών εργασίας. Τα άτομα μπορεί να είναι επιρρεπή σε εργατικά ατυχήματα, να παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα όπως να έχουν συχνότερα κεφαλαλγίες, να ζαλίζονται, να έχουν αρτηριακή υπέρταση, να δημιουργούν έλκος στομάχου και γαστρεντερικές διαταραχές. Επίσης η διαταραχή ύπνου (να κοιμάται κάποιος πολύ ή ελάχιστο, ή να είναι διακεκομμένος ο ύπνος) και η διαταραχή όρεξης (να τρώει κάποιος πολύ ή να μην τρώει) είναι πολύ συχνό φαινόμενο.
Τα συμπτώματα όσο παραμένουν και δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, οδηγούν σε πολύ αρνητικά αποτελέσματα όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου.
Βοηθητικές Συμβουλές
Γενικότερα για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας πρέπει να σκεφτόμαστε θετικά, Είναι καλύτερα να κάνουμε τη δουλειά μας όσο καλύτερα μπορούμε για να είμαστε πάνω από όλα καλά με τον εαυτό μας και τη συνείδηση μας. Θα γνωρίζουμε ότι βάλαμε τα δυνατά μας και δε θα έχουμε αμφιβολίες.
Να αναγνωρίσουμε τα όρια μας και να θέσουμε όρια και στόχους. Εάν δεν μπορείτε να κάνετε περισσότερα, ή εάν δεν εμπίπτει κάτι στα καθήκοντα και στις ικανότητες σας να λέτε «ΟΧΙ» αντί να αναλαμβάνετε καθήκοντα και να μην τα βγάζετε εις πέρας, Αυτό είναι χειρότερο.
Βοηθά να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που να μας αρέσει και να μας βγάζει θετικότητα (π.χ. μπορούμε να βάλουμε φωτογραφίες ή πίνακες, ή να έχουμε απαλή μουσική εάν το επιτρέπει η εργασία μας). Καλό είναι να είμαστε τυπικοί στα ωράρια μας για να μη ξεφεύγουμε από τη σταθερότητα.
Εποικοδομητικό είναι επίσης να διατηρούμε όσο το δυνατό καλύτερες σχέσεις με τους συναδέλφους μας και εάν δεν μπορούμε τα τότε να κρατάμε έστω τα τυπικά. Να είμαστε ρεαλιστές διότι οι σημερινές εποχές είναι δύσκολες. Δεν μπορούμε να βρούμε το «ιδεατό» σε τέτοιους καιρούς.
Οι προϊστάμενοι πρέπει να είναι πιο ευέλικτοι και να προωθούν την πρωτοβουλία έτσι θα απλοποιηθεί και η δική τους θέση. Να μην ξεχνούν ότι κάποτε ήταν και αυτοί υφιστάμενοι
Το προσωπικό του Οργανισμού μπορεί να αντιμετωπίζει καθημερινά πίεση και άγχος, ως εκ τούτου είναι εποικοδομητικό να λαμβάνουν οι εργαζόμενοι την πρέπουσα στήριξη στην ώρα της ανάγκης τους, καθώς και να τους παρέχονται περεταίρω βιωματικά σεμινάρια και εκπαιδεύσεις.
